Czym są spady drukarskie i jak je ustawić?

Czym są spady drukarskie?

Przygotowując projekt do druku, każdy grafik powinien pamiętać o uwzględnieniu w nim kilku podstawowych elementów. Jednym z nich są spady drukarskie.

Czym właściwie jest spad drukarski? To zadrukowany obszar arkusza, który w trakcie obróbki introligatorskiej odcina się od wydrukowanych materiałów. Najprościej mówiąc, spadem możemy nazwać dodatkowy margines (najczęściej 2 do 5 mm) dodany do naszego projektu i powiększający go o obszar, który można uciąć po wydrukowaniu.

Spady drukarskie dodaje się z każdej strony ze względu na fakt, że maszyny introligatorskie (krajarki, trójnoże, itd.) rzadko potrafią przyciąć coś idealnie, co do milimetra. Ponieważ pomiędzy poszczególnymi arkuszami występują mikroprzesunięcia, trzeba im pozostawić bezpieczny obszar, w którym bez obaw mogą popełnić błąd.

Czym grozi brak spadów? Dlaczego margines błędu jest tak ważny? Jakie są zagrożenia związane z nieprawidłowym przycięciem?

Odpowiedzmy sobie po kolei na te pytania.

Dlaczego spady drukarskie i marginesy bezpieczeństwa są tak ważne?

Jeśli Twój projekt nie ma spadów, ale jego tło pozostaje białe, to po przycięciu wydrukowanego arkusza materiały być może da się jeszcze uratować. Problemy zaczynają się w momencie, gdy tło zostało zadrukowane dowolnym kolorem.

Dlaczego?

Uwzględniony w projekcie spad gwarantuje, że linia cięcia przebiegnie właściwie. Jeśli nie uwzględnimy zarówno spadów, jak i marginesów bezpieczeństwa, nasze plakaty, ulotki czy wizytówki mogą zostać ucięte zbyt głęboko. Staną się wówczas praktycznie bezużyteczne. Nikt w końcu nie zamierza promować się wizytówką czy plakatem, na których po przycięciu arkusza zniknęła część grafiki.

Przygotowanie tła

Jeśli pragniesz uniknąć katastrofy, jeszcze na etapie projektowania uwzględnij i odpowiednio ustaw tzw. znaczniki drukarskie. Szczególnie powinny Cię interesować: pole bezpieczne, margines bezpieczeństwa oraz spady.

Pole bezpieczne

To tutaj powinny znajdować się wszystkie ważne elementy: grafiki, logo, teksty itp. Obszarem bezpiecznym określamy obszar druku, który po przycięciu stanowić będzie nasz materiał użytkowy (np. bilety, bloczki reklamowe, broszury, identyfikatory czy winietki). To po prostu właściwa grafika, której gilotyna czy krajak nie mają prawa uciąć w procesie obróbki materiałów.

Margines bezpieczeństwa

Marginesy bezpieczeństwa to pola między krawędzią zewnętrzną formatu docelowego (tzw. format netto) a częścią wewnętrzną projektu. Elementy znajdujące się na marginesach mogą, ale nie muszą zostać obcięte. Związane jest to ze wspomnianą wyżej niedokładnością maszyn introligatorskich oraz specyfikacją cięcia ze stosu.

Marginesy bezpieczeństwa w projekcie wynoszą zwykle od 3 mm do 5 mm. Zadrukowuje się je na ogół kolorem takim samym jak tło projektu. Warto wiedzieć, że umiejętne zastosowanie marginesów ułatwia prace wykończeniowe nad materiałami. Natomiast ich niestosowanie może nie tylko przysparzać dodatkowych problemów, ale i wydłużać czas realizacji zlecenia.

Spady drukarskie

Następne w kolejce są spady drukarskie, które opisaliśmy wyżej. Spad drukarski to przestrzeń, która na pewno zostanie obcięta w trakcie obróbki. Uwzględnienie spadów to zabezpieczenie i gwarancja, że wydruki — pocztówki, naklejki, winietki, zakładki, zaproszenia czy zawieszki — zostaną wykonane poprawnie, bez białych pasków po bokach lub cięć na właściwej grafice.

Znaczniki cięcia i inne

Oprócz wymienionych wyżej spadów i marginesów bezpieczeństwa na etapie projektu warto uwzględnić kilka innych znaczników. Nie tylko ułatwiają one wykonywanie cięć, lecz również zmniejszają ilość pojawiających się w ich trakcie odpadów.

Linie cięcia (lub znaczniki cięcia) wskazują miejsca, po których obcina się spady i dzięki temu uzyskuje gotowe materiały w formacie netto. Im dokładniej wyznaczone, tym mniejsze ryzyko błędu oraz mniej odpadów podczas wycinania.

Pasery to elementy graficzne oznaczające miejsca dokładnego nanoszenia barw. Dzięki nim łatwiej spasować stronę lewą i prawą wydruku. Nabiera to szczególnego znaczenia, jeśli druk jest dwustronny.

Paski kalibracji koloru to natomiast małe kolorowe kwadraty odpowiadające kolorom CMYK oraz tintom szarości (tint to jednolite tło jasnego koloru). Paski umieszcza się poza obszarem ostatecznego rozmiaru projektu. Dla drukarni są mogą być o tyle istotne, że to na ich podstawie dostosowuje się gęstość tuszu.

Jak przygotować plik ze spadami do druku?

Przygotowanie dokumentu do drukarni jest jedną z kluczowych czynności podczas zlecenia wydruku. W zależności od tego, w jakim programie projektujesz, rozwiązań może być kilka. Wśród najpopularniejszych i dostępnych dla większości oprogramowania graficznego wyróżnić należy dwa.

Pierwszym jest wykonanie od podstaw projektu uwzględniającego spady. Drugi sposób to dodanie spadów przez eksport plików do formatu PDF.

Jeśli zdecydujesz się na pierwszą opcję, uwzględnij w projekcie marginesy bezpieczeństwa. Zaraz za nimi powinna się znaleźć linia cięcia, za nią zaś – spad. Jeśli na wewnętrznym lub zewnętrznym marginesie masz grafikę bądź kolor, poszerz je na spad. Dzięki temu w chwili cięcia unikniesz ryzyka powstania białych pasków po bokach.

Decydując się na drugi sposób, przejdź w programie graficznym do opcji publikowania. Sekwencja, którą powinieneś wykonać, może się różnić w zależności od oprogramowania. Przykładowo w InDesign jest ona następująca:
1.    Wybierz okienko Publikuj jako PDF.
2.    Kliknij Ustawienia.
3.    Wybierz Ustawienia drukarskie.
4.    Zaznacz opcję Margines na spad.
5.    Wpisz szerokość marginesu.

Z pomocą w ustawieniach może przyjść Ci również drukarnia, której zlecisz wydruk. Tutaj sprawdzisz, jak przygotować pliki do druku u nas: Przygotowanie plików do druku.

Masz pytania? Potrzebujesz usług doświadczonej drukarni internetowej i stacjonarnej? Interesują Cię druk cyfrowy, offsetowy, wielkoformatowy? Chętnie pomożemy! Skontaktuj się z nami już teraz.