Soft proof wydruku – oszczędność czasu i pieniędzy

Jak zadbać o dokładne odwzorowanie kolorów w projekcie?

Wysyłając broszury, ulotki czy foldery reklamowe do druku, z pewnością nie chcesz, by ich fizyczne wersje wizualnie odbiegały od projektu na komputerze. Projekt graficzny nie może zawierać błędów, a jego parametry powinny odpowiadać wytycznym zleceniobiorcy. Dlatego, zanim zabierzemy się za wydrukowanie dużej liczby egzemplarzy, trzeba zweryfikować, czy będą one zgodnie z założeniami projektowymi.

To właśnie w tym celu stosuje się proofing. Nazwa procesu pochodzi od angielskiego słowa proof, które w branży określa się jako wydruk próbny lub wydruk specjalny. Jego celem jest zasymulować albo wydrukować wzór, którego kolorystyka jest maksymalnie zbliżona do tej, jaką otrzymamy na maszynie drukarskiej.

Proofy można podzielić zasadniczo na:
1.    Soft proof – wzór wydruku w wersji wirtualnej, któremu przyjrzymy się w dalszej części artykułu.
2.    Proof cyfrowy – wydruk próbny w wersji fizycznej; odbitka, którą uzyskuje się, wykorzystując plotery lub drukarki proofingowe (tzw. proofery), wyposażone w tradycyjne matryce (druk offsetowy) lub raster drukarski (stosowany w druku cyfrowym), umiejące nie tylko precyzyjnie odwzorowywać barwy, ale i symulować kolor papieru.
3.    Hard proof – jeden lub kilka próbnych egzemplarzy książki bądź czasopisma, które wykonywane są w celach poglądowych, bez uszlachetnienia, na podłożu nakładowym lub innym o zbliżonych parametrach.

Wykonuje się je w zależności od rodzaju drukowanych materiałów oraz wymagań i oczekiwań klienta.

Soft proofing – co to takiego?

Soft proofing to proces odnoszący się do wydruków próbnych w wersji wirtualnej. Polega na wyświetlaniu na ekranie komputera wersji wydruku, odwzorowującej to, jak będą wyglądały materiały typu naklejki, ulotki składane, winietki itp. po zrealizowaniu na papierze lub innym podłożu drukarskim. Dzięki temu można obejrzeć dokładną reprezentację pliku cyfrowego na monitorze, zanim wykona się wydruk.

Podstawowymi zaletami takiego rozwiązania są:

• optymalizacja wydatków;
• szybkość i oszczędność czasu;
• ekologia – mniejsze zużycie energii, papieru i tuszu;
• transparentność i przewidywalność;
• dokładność – precyzyjne odwzorowanie kolorystyki projektu na ekranie komputera, przed rozpoczęciem procesu drukowania;
• elastyczność – łatwe porównywanie różnych opcji kolorystycznych i ustawień druku umożliwiające dobranie optymalnych ustawień dla każdego projektu.

Soft proofem określa się tzw. plik produkcyjny otrzymany w wyniku komputerowej symulacji wydruków. Jako klient drukarni otrzymasz go po analizie technicznej materiałów przesłanych do druku. Zleceniodawca lub projektant (grafik) powinien dokładnie zapoznać się z uwagami oraz ewentualnymi poprawkami naniesionymi przez specjalistów.

Dlaczego?

Po pierwsze, mogło się zdarzyć, że do drukarni trafiły ostatecznie niewłaściwe pliki (np. wcześniejsza, niedopracowana wersja projektu).

Po drugie, technicy nie znają dokładnych zamiarów projektowych swoich klientów. Tylko zleceniodawcy są w stanie zauważyć ewentualne błędy w interpretacji dokonanej przez program.

Po trzecie, soft proof daje Ci możliwość naniesienia nieplanowanych pierwotnie poprawek jeszcze zanim powstaną druki w wersji fizycznej.

Wirtualne wydruki możesz zlecić drukarni lub też wykonać je samodzielnie, np. w programie Lightroom lub Adobe Photoshop.

Kalibracja monitora (system Windows)

Kolory, które widzimy na ekranie monitora, nie zawsze oddają barwy, jakie otrzymamy na materiałach fizycznych. Podczas gdy wyświetlacze pokazują kolorystykę w modelu RGB (tzw. gamut, czyli przestrzeń barw wyświetlanych przez urządzenie), maszyny do druku offsetowego działają w modelu CMYK (cyan, magenta, yellow, black). Dlatego, jeśli chcesz wydrukować w offsecie katalogi, plakaty czy zaproszenia, pamiętaj o odpowiedniej kalibracji monitora.

Aby skalibrować monitor, potrzebne Ci będą: wykorzystanie specjalnego kalibratora (kolorymetr lub spektrofometr) oraz oprogramowania (np. DisplayCAL lub CalMAN). Zanim zaczniesz kalibrację, musisz przywrócić monitor do ustawień fabrycznych i rozdzielczości zalecanej (natywnej). Następnie wykonaj następujące kroki:

• Z menu START przejdź do "Panelu sterowania".
• Wybierz polecenie "Ekran", a następnie "Kalibruj monitor" (ew. "Kalibruj kolor").
• Oprogramowanie powinno poprowadzić Cię przez proces kalibracji. Będzie to wymagało wykonania kilku prostych kroków, takich jak np. ustawienie takich parametrów jak: współczynnik gamma, jasność, kontrast, temperatura barwowa itd. Opisy wskażą Ci, jak wykonać je prawidłowo.
• Po zakończeniu procesu kalibracji monitor powinien wyświetlać obrazy w wierniejszych kolorach i z większą dokładnością.

Pamiętaj, że ludzkie oko bywa zawodne, dlatego poprawność wprowadzonych zmian warto sprawdzić kolorymetrem. Możesz także wykorzystać systemowe narzędzia kalibracji typu SpyderTune.

Użytecznym rozwiązaniem może się także okazać sięgnięcie po gotowe profile ICC. To pliki kalibracyjne odpowiadające konkretnym modelom monitorów i stworzone pod konkretne oprogramowanie graficzne. Darmowe profile ICC łatwo znajdziesz w Internecie.

Jak wykonać soft proof w Lightroom Classic?

Aby to zrobić, wykonaj następujące kroki:

1. Otwórz wybrany zdjęcie w trybie Develop w programie Lightroom Classic.
2. Kliknij ikonę profilu kolorów, która znajduje się w prawym górnym rogu panelu Develop.
3. W menu kontekstowym wybierz opcję "Proof Colors".
4. W okienku "Proof Setup" wybierz profil kolorów, który odpowiada Twojemu urządzeniu wydrukującemu. Możesz również dostosować ustawienia gamma i kontrastu, aby uzyskać dokładniejsze odwzorowanie kolorów.
5. Kliknij przycisk "OK", aby zapisać ustawienia. Zdjęcie zostanie przetworzone i wyświetlone z odwzorowaniem kolorów, które będą widoczne na wydruku.
6. Jeśli chcesz wyłączyć soft proof, kliknij ponownie na ikonę profilu kolorów i wybierz opcję "Off" w menu kontekstowym. Zdjęcie zostanie wyświetlone w oryginalnych kolorach.soft proof.

Jak wykonać soft proof w Adobe Photoshop?

Aby wykonać soft proof w Adobe Photoshop:

1. Otwórz plik obrazu, który chcesz sprawdzić, w Adobe Photoshop.
2. W pasku narzędzi wybierz opcję "View" i kliknij "Proof Setup".
3. Z rozwijanego menu wybierz opcję "Custom".
4. W oknie, które się pojawi, wybierz profil koloru, który odpowiada urządzeniu, na którym będzie wyświetlany obraz.
5. Zaznacz opcję "Simulate Paper Color".
6. Kliknij przycisk "OK", aby zastosować ustawienia i wyświetlić soft proof.
7. Aby zobaczyć różnicę między oryginalnym a sprawdzonym obrazem, możesz wybrać opcję "Proof Colors" z paska narzędzi.
8. Po zakończeniu sprawdzania obrazu, aby wrócić do oryginalnych ustawień kolorów, wybierz opcję "Reset Proof Colors" z paska narzędzi.

Kiedy do gry wkracza proof cyfrowy?

Z punktu widzenia zarówno klienta, jak i drukarni, idealną byłaby sytuacja, w której soft proof nie wykazuje żadnych błędów. W praktyce często bywa inaczej. Wykorzystanie soft proofu bywa nieocenione, jednak w wielu sytuacjach opieranie się wyłącznie na symulacji wirtualnej może okazać się nierozsądne. Niekiedy trzeba zdecydować się na proof cyfrowy; próbę generalną projektu, zabezpieczającą przed kosztownymi pomyłkami.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, proof cyfrowy to fizyczny wydruk próbny wykonywany przed ostatecznym zleceniem plików do druku. Zawiera specjalną informację o profilu kolorystycznym wykorzystanym do jego wykonania. Do odczytania tego profilu wykorzystuje się spektrofotometr.

Wydruki próbne odgrywają szczególną rolę zwłaszcza w przypadku materiałów użytkowych, zwłaszcza przeznaczonych do promocji osób, produktów, usług (np. wizytówki, druk personalizowany). Dzięki nim można z powodzeniem i bez ponoszenia wysokich kosztów weryfikować kolorystykę czy układ graficzny druków wielkoformatowych (banery, roll–up itp.).

Ze względu na wysokie wymagania dotyczące wydruku próbnego, powinien być zrealizowany na specjalnym urządzeniu. Mogą to być profesjonalny ploter pigmentowy albo proofer – wysokiej klasy drukarka cyfrowa.

Drukarnie korzystają zwykle z ploterów, jednak na użytek domowy zdecydowanie tańsze jest skorzystanie z drugiego rozwiązania. Warto zaopatrzyć się w wysokiej jakości drukarki, wyposażone w raster drukarski, umożliwiające wykonanie proofu na papierze docelowym. Dzięki nim druk docelowy będzie niemal identyczny z wykonaną próbą.

Gdzie zamówić wydruk próbny?

Dziś nic nie stoi na przeszkodzie, by wykonać wydruki próbne w domu, w drukarni lokalnej, a nawet oddalonej o setki kilometrów. W przypadku dużego zlecenia ich wykonanie lepiej zlecić profesjonalistom. Zwłaszcza jeśli nie masz doświadczenia w samodzielnym wykonywaniu prób.

Szukasz doświadczonego partnera, który zrozumie Twoje potrzeby? Zapraszamy do współpracy! Zanim wyślesz nam projekty do druku, dokładnie zapoznaj się z tym, jak przygotować pliki do druku.