Rodzaje opraw książek - prosty przewodnik dla każdego

Rodzaje oprawa – dlaczego mają znaczenie?

Książka w formie fizycznej jest pożyteczniejsza nie tylko naszych oczu, ale i dla mózgu. Według badań o blisko 50 procent skuteczniej przyswajamy treści z papierowych kartek aniżeli z ekranu komputera. Trudno się spodziewać, że książka w wersji cyfrowej zniknie z rynku. Prawdopodobnie jednak raczej każdy z nas – o ile już tego nie zrobił – zacznie się z nią prędzej czy później oswajać.

Ponoć nie ocenia książki po okładce, jak nie ocenia się człowieka po wyglądzie. Niemożliwym jest jednak wyzbycie się pierwszego wrażenia, zarówno w przypadku ludzi, jak i produktów. Nie inaczej pod tym względem ma się książka. W końcu to, co najpierw przyciąga nasz wzrok, to okładka książki.

Unikatowość, atrakcyjność i prestiż mają znaczenie nie tylko w przypadku książek, lecz także materiałów promocyjnych. Wykorzystując ich atrakcyjną, użyteczną oprawę, łatwiej budować rozpoznawalny wizerunek marki, produktów czy usług.

Rodzaje opraw – budowa, ważne elementy

Niektórzy uważają, że oprawa książki jest tym samym, co jej okładka. To błąd, bo książkę i jej oprawę dzielimy na takie elementy jak:
●    okładka – część zewnętrzna, twarda lub miękka; składa się z okładzin tylnej i przedniej
●    wkład – część wewnętrzna złożona ze składek (składki I, II, III itd.); blok książki, szyty lub klejony.

Wartymi uwagi pojęciami związanymi z oprawą są też:
●    grzbiet – krawędź (w oprawie zeszytowej) lub płaszczyzna (oprawy książek klejone); połączony z okładziną,
●    okładzina – przednia i tylna; mogą być elastyczne lub sztywne,
●    wyklejka – łączenie wkładu (przedniego lub tylnego) z okładziną (tylną lub przednią); wyklejki stosuje się w twardych oprawach,
●    oklejka – wykonana z papieru, włókna bądź skóry, przyklejana na zewnątrz oprawy i najczęściej łącząca sztywne okładziny i grzbiet lub też stanowiąca materiał pokryciowy druku.

Ze względu na liczbę grzbietów oraz sposób połączenia wkładu z okładką wyróżniamy kilka rodzajów opraw:
●    prosta - bezpośrednie połączenie grzbietu wkładu z częścią grzbietową okładki, klejonej, lub zszywanej drutem albo nićmi,
●    złożona - łączenie wkładu z okładką za pomocą wyklejki, która może zostać wzmocnione poprzez skrzydełka paska grzbietu (ewentualnie zwijki),
●    specjalna - połączenie wkładu z okładką w odmienny sposób niż w oprawie prostej lub złożonej - klejenie lub szycie i wyklejka.

Oprawa twarda

Wyróżnia się elegancją oraz prestiżem. Składa się ze sztywnych okładzin wykonanych z kartonu, płótna, skóry lub tworzyw sztucznych. Oprawa twarda bloku najczęściej znajduje zastosowanie przy większych publikacjach (np. Druk cyfrowy książek i druk offsetowy książek) i pojawiać się może w kilku wariantach:
●    Oprawa twarda szyta – okładki, wyklejki, grzbiet i wkład są zszywane nićmi, co nadaje publikacji nie tylko elegancję, ale i trwałość. Oprawa szyta nićmi wyróżnia się prestiżem, wygodą i wysoką jakością wykonania.
●    Oprawa twarda klejona – połączenia wykonane są klejem, a nie nićmi, co czyni tego rodzaju oprawę bardziej ekonomiczną, nie ujmując jej wysokiej jakości.
●    Oprawa twarda szyto klejona – połączenie dwóch powyższych; szyto klejona oprawa należy do najbardziej prestiżowych. Poszczególne elementy bloku są klejone i dodatkowo zszywane nićmi, co zapewnia publikacji niezwykłą trwałość wykonania. Wyklejka wewnętrzna szyto klejonej oprawy twardej wykonana jest zwykle z papieru.

Oprawa miękka

Najpopularniejsza, bardziej użytkowa wersja oprawy, gdzie elastyczne okładziny tworzy się najczęściej z kartonu. Sporo drukarni stosuje w oprawie miękkiej uszlachetnienia, by były trwalsze i bardziej estetyczne. Materiały wykonane w oprawie miękkiej mogą mieć następujące warianty:
●    Oprawa miękka klejona – oprawa najtańsza i najpowszechniejsza, w której drukowane są np. katalogi, czasopisma czy bloczki reklamowe.
●    Oprawa miękka szyta – klasyczna wersja oprawy znajdująca powszechne zastosowanie dla takich publikacji jak podręczniki, katalogi czy książki.
●    Oprawa miękka szyto klejona – droższa i wytrzymalsza wersja miękka oprawy i okładki, gdzie blok przygotowywany jest tak jak w oprawie twardej szytej.

Oprawa zeszytowa

W oprawie zeszytowej okładki i inne części zszywa się przy pomocy metalowych zszywek oczkowych lub prostych. Polecana jest dla publikacji liczących nie więcej niż 100 stron. Najczęściej druk obejmuje niewielkie foldery, tomiki poetyckie czy niektóre czasopisma.
●    Oprawa zeszytowa zwykła – oprócz zeszytów w tej wersji oprawy wydaje się broszury, foldery czy cienkie książki.
●    Oprawa zeszytowa oczkowa – rozwiązanie przydatne dla takich produktów jak materiały szkoleniowe i konferencyjne, katalogi czy specyfikacje techniczne.

Oprawa spiralna

Składki i okładkę spaja spirala, a łączenia gwarantują nie tylko efektowność, ale i trwałość. Składające się na wkład arkusze, w przeciwieństwie do bloku szytego lub klejonego, nie są ze sobą połączone. Ze względu na rodzaj użytego materiału wyróżniamy spirale metalowe i PVC (z tworzywa sztucznego).

Oprawa spiralna (spiralowa) jest jedną z najpopularniejszych, ponieważ pozwala łatwo przeglądać książkę czy rozłożenie okładek na płasko bez obawy o ich uszkodzenie, co może się zdarzyć np. w oprawie klejonej. Opraw tego typu warto użyć, wykonując np. notesy spiralowane, terminarze, notatniki i inne.

Podsumowanie

Odpowiedni dobór oprawy publikacji wpływa na jej atrakcyjność i użyteczność. Dzięki nim może spełniać powierzoną jej funkcję. Szukasz atrakcyjnej formy wydania materiałów prywatnych bądź firmowych? Chętnie pomożemy - skontaktuj się z nami już teraz.