Jakie są kroje pisma i jak je dobierać do swoich projektów?

Czym jest krój pisma?

Kroje pisma należy traktować jako zbiór wspólnych cech graficznych, charakterystycznych dla kompletu znaków pisma. Zwykle odnoszą się do takich elementów jak: kreska, wycięcie (tzw. brzuszek), łuk oraz szeryf litery (lub jego brak). Poszczególne z nich są specjalnie projektowane, posiadają swój styl, rytm, proporcje czy dukt. Decyduje to o ich specyficznych właściwościach optycznych, czyli czytelności.

Kroje pisma mogą mieć wiele odmian, czasami znacznie różniących się od kroju podstawowego, jednak wciąż są konsekwentnie stosowane jako założenia graficzne danego projektu. Trzeba bowiem pamiętać, że każdy z krojów pisma stanowi unikalne dzieło i chroniony jest prawem autorskim.

Podział krojów pisma – jak rozpoznać dany font?

Głównym kryterium wyróżniającym kroje pisma jest ich wygląd, według którego dzielimy fonty na: 1) jedno– i dwuelementowe, 2) szeryfowe i bezszeryfowe oraz 3) proporcjonalne, o stałej szerokości znaku. Poniżej skupimy się na 5 najpopularniejszych krojach, wykorzystywanych w materiałach użytkowych.

Krój szeryfowy (serif)

Pismo szeryfowe wywodzi się od kutych w kamieniu napisów starożytnego Rzymu. Charakterystyczne dla niego szeryfy oraz zróżnicowana grubości linii symbolizują ślad dłuta kamieniarskiego.

Fonty szeryfowe określa się skrótowo po prostu szeryfami. Warto pamiętać, że ta nazwa odnosi się nie do całej litery, ale jej charakterystycznych elementów. To krótkie kreski stosowane jako ozdobne wykończenia liter, cechujące się różną grubością linii poziomych, pionowych bądź ukośnych. Obecne są w wielu krojach pisma w celu zwiększenia dekoracyjności czy kulturowości danego fontu.

Jeśli projekt fontu uwzględnia szeryfy, to są one konsekwentnie obecne w całym zestawie znaków pisarskich. W krojach szeryfowych wyróżniamy różne rodzaje szeryfów:

• szeryf klinowy, np. Times New Roman,
• belkowy (w postaci jednolitych prostokątów), np. Rockwell,
• kreskowy w postaci cienkich kresek, skontrastowanych z główną linią znaku, np. Bodoni,
• skryty, czyli nieznaczne poszerzenia na końcach znaków, np. Cooper Black.

Fonty szeryfowe zdają egzamin zwłaszcza przy dłuższych tekstach do czasopisma czy książki. Ze względu na swoje walory wizualne, chętnie sięgają po nie biznesy związane z prawem, finansami czy naukami humanistycznymi. Jeśli reprezentujesz którąś z nich, możesz po nie sięgnąć, drukując bony i vouchery, ulotki, ulotki składane, zaproszenia i inne.

Krój bezszeryfowy (sans serif)

Krój pisma pozbawiony szeryfów stawia na minimalizm – jednolitą grubość linii i brak jakichkolwiek ozdobników. Kroje czcionek i kroje fontów tego rodzaju charakteryzują aktywność, konkret, naturalność i prostota. Z tego też względu krojów bezszeryfowych najchętniej używa się branżach związanych z finansami, technologią, transportem, a także wśród coachów czy psychologów.

Fonty bezszeryfowe idealnie nadają się na bloczki reklamowe, foldery czy formularze samokopiujące oraz na identyfikatory czy wizytówki wyżej wspomnianych branż. Warto je wykorzystać również w przypadku logo czy krótszych tekstów nagłówków na banery albo plakaty.

Egipcjanka (slab serif)

Kroje tego typu określa się bardziej profesjonalnie antykwą linearną szeryfową. Teksty pisane slab serif charakteryzują się jednolitą grubością linii oraz szeryfami, stąd niektórzy zaliczają tę grupę do fontów szeryfowych. Egipcjanki są transparentne, neutralne i ciepłe, stąd po fonty typu Memphis, Cairo czy Osiris, najchętniej sięgają branże reklamy i marketingu oraz nowoczesne biznesy humanistyczne.

Kroje slab serif sprawdzą się w takich materiałach jak banery i plakaty wielkoformatowe, roll–up czy eleganckie wizytówki składane albo teczki.

Krój dekoracyjny (display)

Fonty dekoracyjne trudno jednoznacznie opisać. Kroje tego typu są mocno zróżnicowane i nacechowane danym stylem czy założeniami projektowymi (bitmapa, gotyk, mozaika, krój maszynowy, ornamenty itp.). Zasadniczo najchętniej sięgają po nie biznesy dziecięce, rozrywkowe i niektóre usługi. Dlatego poszczególne rodzaje czcionek (fontów) dekoracyjnych sprawdzą się, jeśli drukujesz np. bilety, zaproszenia, dyplomy i certyfikaty itp.

Pisanka kaligraficzna (pismo odręczne)

Po fonty odręczne najchętniej sięgają biznesy z branży ślubnej i weselnej oraz kobiece marki osobiste. Krój odręczny jest mocno ozdobny i charakteryzuje się tym, jak by litery były pisane bez odrywania ręki. Fonty pisankowe opisać można jako emocjonalne, eleganckie, delikatne i zaangażowane. Wykorzystuje się je przede wszystkim, projektując zaproszenia ślubne, winietki oraz niektóre wizytówki.

Jak dobierać fonty do swoich projektów?

Wybór kroju pisma do projektu nie jest łatwy. W gąszczu rozmaitych fontów nietrudno się pogubić dlatego podjęcie właściwej decyzji może zająć długie godziny. Istnieje jednak kilka użytecznych wskazówek, które mogą pomóc ułatwić ostateczną decyzję.

Po pierwsze, wybierając fonty, zwróć uwagę, czy posiadają one polskie znaki diakrytyczne.

Po drugie, dostosuj krój do:

• branży, w której działasz,
• grupy docelowej,
• celu, jaki ma realizować produkt,
• rodzaju drukowanego materiału (bilet, ulotka, wizytówka itp.).

Dłuższy tekst dobrze projektować z wykorzystaniem szeryfów. W krótszych formach (nagłówek, podtytuł, sentencja, inicjały itp.) często lepiej sprawdza się pismo bezszeryfowe, egipcjanka lub krój dekoracyjny. Z tym ostatnim, podobnie jak z pisanką, postępuj ostrożnie, ponieważ przesadzając, możesz osiągnąć efekt odwrotny od zamierzonego (np. komizm zamiast powagi).

Więcej na ten temat pisaliśmy także tutaj: Rodzaje czcionek, czyli jak wybrać czcionkę idealną

Podsumowanie

W typografii każda litera jest dziełem sztuki. Krój pisma to zbiór takich dzieł. Nadaje on kompletowi liter niepowtarzalnego charakteru oraz decyduje o ich użyteczności.

Na temat krojów pisma oraz ich doboru napisano dziesiątki książek. Trudno streścić całą wiedzę w jednym artykule, jednak już sama znajomość podziału oraz przykładów wykorzystania poszczególnych fontów, może okazać się pomocna.

Masz pytania? Szukasz doświadczonej drukarni, która zadba o najwyższą jakość Twoich materiałów? Porozmawiajmy – skontaktuj się z nami już teraz!