Kim jest adiustator i na czym dokładnie polega jego praca?

Zanim słowa trafią na papier

Zanim jakikolwiek tekst trafi do druku, musi przejść szereg procesów związanych z merytorycznym sprawdzeniem tekstu przez korektorów, uporządkowaniem poszczególnych jego fragmentów czy formatowaniem decydującym o jego stronie wizualnej. Trudno wyobrazić sobie, że tekst broszury czy ulotki się rozjeżdża, a poszczególne jego elementy (nagłówki, śródtytuły, grafiki itp.) nie są ze sobą spójne.

Stąd też na początku niniejszego artykułu należałoby przybliżyć pojęcie adiustacji.

Czym jest adiustacja?

Pod tym skomplikowanym dla wielu osób pojęciem kryje się inne, bardziej transparentne sformułowanie: redakcja techniczna tekstu. W znaczeniu szerszym obejmuje ona przygotowanie go pod względem stylistycznym, ortograficznym i graficznym. W niektórych wydawnictwach adiustacja tekstu skupia się wyłącznie na kwestiach technicznych i graficznych, a więc jej zakres jest węższy.

Przykład

Wyobraź sobie luźny tekst – na banery, plakaty lub wizytówki składane – napisany w edytorze tekstów domyślnym fontem, bez formatowania. Nagłówki mają inny font niż główna treść, nie jest wyrównana, a sporo zdań edytor podkreślił na czerwono. Nietrudno się domyślić, że jeśli treść ma zostać opublikowana, to wymaga korekty.

Adiustacja tekstu dąży do tego, by doprowadzić wspomniany tekst to poziomu, na którym będzie on nie tylko klarowny w odbiorze, ale i spójny pod względem wizualnym. Co to dokładnie znaczy? W tym momencie dochodzimy do odpowiedzi na pytanie...

Kto to jest adiustator?

Mówiąc najprościej, jest to redaktor techniczny, czyli osoba odpowiadająca za przygotowanie tekstu do wydruku. Jego praca pokrywa się częściowo z zadaniami redaktora merytorycznego. Jej głównym celem jest opracowanie treści do łamania i opracowania graficznego.

Etapy adiustacji - przygotowanie tekstu do opracowania graficznego tekstu

Adiustacja, czyli redakcja techniczna tekstu, może odbywać się na formie:

• drukowanej,
• cyfrowej.

Obecnie zdecydowanie popularniejszą jest ta druga. Adiustacja odbywa się często w edytorach tekstu typu MS Word (teksty w formatach DOC, DOCX, ODT itp.) czy oprogramowaniu Adobe (teksty PDF). Redaktorzy techniczni posługują się w pracy specjalnym kodem, zaznaczając fragmenty, które trzeba inaczej ułożyć przed wydrukiem. Ponadto odpowiadają zwykle za:

Formalną i techniczną budowę treści

Odpowiednie ułożenie takich elementów jak: karty tytułowe, spis treści, przedmowa, wstęp, tekst główny (z rozdziałami, podrozdziałami), zakończenie, bibliografia, numeracja stron, podział na sekcje itp. itd.

Formatowanie i opracowanie tekstu

Dobór jednolitej czcionki, jej rozmiarów, wyśrodkowanie, równanie tekstu, punktory, pogrubienia, kursywy, podkreślenia, akapity, odstępy między wierszami, przypisy, cytowania itp. itd.

Rozmieszczenie tabel, wykresów, rycin, ilustracji

Dane zawarte w tabelach powinny być przedstawione jednolicie i przejrzyście. Tabele, wykresy, ryciny czy ilustracje muszą też być odpowiednio rozmieszczone. Nie mogą np. wychodzić poza akapity, a ich wielkość powinna być dostosowana do rozmiarów treści oraz umożliwiająca przejrzysty odbiór.

Formatowanie tytułów

Wskazanie kroju, odmiany i stopnia pisma tytułów, śródtytułów, ich ujednolicenie oraz ich rozmieszczenie względem tekstu.

Podsumowanie

Redakcja techniczna tekstu to zadanie każdego poważnego wydawnictwa. Każda poważna firma tego rodzaju powinna mieć na swoim pokładzie redaktora technicznego. Czasami prace redakcyjne bywają delegowane na zewnątrz. Adiustacja zlecana specjalistom z konkretnych dziedzin znajduje zastosowanie zwłaszcza w przypadku prac i artykułów naukowych do czasopisma czy książki.

Adiustacja pozwala nadać treści estetyczną formę, dzięki której odbiór tekstów staje się przejrzysty i klarowny. Zapewnia to czytelnikowi komfort i wyższą efektywność lektury. Redakcji technicznej musi zostać poddany każdy tekst przeznaczony do wydruku.