Kalendarz juliański a gregoriański — czym się różnią?
Czym się różnią kalendarz gregoriański i juliański? Który kalendarz był później i którego aktualnie używamy? Sprawdź.
Kalendarz juliański a gregoriański — czym się różnią?
W kalendarz warto czasem spojrzeć. Szczególnie, mając wiele planów, które trzeba uporządkować. Nie bez powodu zdobią one zatem różnego materiały w naszych biurach: teczki, katalogi czy notesy spiralowane. Skąd właściwie wziął się współczesny kalendarz?
W tym artykule przybliżymy Ci jego krótką historię.
Rok w kalendarzu juliańskim
Pierwszy w Europie kalendarz juliański opracował na zlecenie Juliusza Cezara grecki astronom Sosygenes. Kalendarz juliański był kalendarzem słonecznym, a jego wprowadzenie datuje się na 45 rok p.n.e. Obowiązywał najpierw w Państwie Rzymskim, a potem w ciągu wielu stuleci rozprzestrzenił się na inne kraje europejskie. Gdzieniegdzie jest nadal używany.
Kalendarz juliański oparto na roku słonecznym, używając dwóch jednostek miary. Pierwszą z nich był dzień, drugą — miesiąc księżycowy. Na kalendarz ten składało się 12 miesięcy, 365 dni i 6 godzin. Uwzględniał on ponadto rok przestępny, gdy cykl roczny zamykał się w 366 dniach.
Problem kalendarza juliańskiego polegał na tym, iż brakowało w nim dokładnych obliczeń dotyczących lat przestępnych. W efekcie w ciągu piętnastu wieków jego obowiązywania pojawiła się 10-dniowa różnica między juliańskim kalendarzem a rokiem słonecznym.
Zdecydowano się go przesunąć o 10 dni. W celu wdrożenia nowego systemu dodawania dni do roku do pracy zabrał się zespół uczonych powołany w II połowie XVI wieku przez papieża Grzegorza XIII i tak powstał...
Kalendarz gregoriański
Tego kalendarza (określanego również jako chrześcijański czy zachodni) używa się formalnie na całym świecie. Jego nazwa pochodzi od imienia wspomnianego wcześniej papieża Grzegorza XIII. Początek tworzenia kalendarza gregoriańskiego datuje się na rok 1582, ponieważ to wówczas najlepsi europejscy astronomowie i matematycy zajęli się niepokojącym wówczas faktem, iż Wielkanoc zbiegła się z pogańską równonocą wiosenną.
Obliczenia zastosowane w kalendarzu gregoriańskim miały raz na zawsze pożegnać problemy związane z niedokładnościami w kalendarzu juliańskim. Kalendarzem gregoriańskim zaczęto posługiwać się od 4 października 1582 roku. Wówczas oficjalnie wprowadził go do powszechnego obiegu papież Grzegorz XIII.
Różnice między kalendarzem gregoriańskim a kalendarzem juliańskim
Za twórcę kalendarza gregoriańskiego uznaje się Luigiego Lilio. To właśnie on zaproponował poprawki do kalendarza juliańskiego, zgodnie z którymi:
● nowy kalendarz przewidywał, że pory roku wypadały zawsze w tych samych częściach roku kalendarzowego;
● pierwszy dzień roku zmieniono z 25 marca na 1 stycznia;
● kalendarz gregoriański spóźniał się o jeden dzień co 3000 lat, podczas gdy juliański — co 128 lat w stosunku do astronomicznego;
● lata oznaczające wiek nie były już liczone jako lata przestępne, chyba że były podzielne przez 400;
● latami przestępnymi stały się te o numerach podzielnych przez 100;
● w przeciwieństwie do kalendarza juliańskiego nowy kalendarz przewidywał jeden dzień ekstra w lutym;
Czym różni się kalendarz juliański od obowiązującego choćby w Polsce kalendarza gregoriańskiego?
Różnice pomiędzy kalendarzem juliańskim a gregoriańskim dotyczą dwóch kwestii. Pierwsza to skorygowanie opóźnienia czasowego, druga — zmian związanych z latami przestępnymi. Kalendarze różnią się także tym, że w gregoriańskim większość lat jest latami zwykłymi, zaś w juliańskim — przestępnymi.
Gdzie obowiązuje kalendarz gregoriański?
Obowiązujący w większości krajów kalendarz gregoriański wyznacza porządek współczesnego świata, daty świąt, uroczystości, dni wolne, pory roku. Kalendarz to element powszechny, wzbogacających biuwary, podkładki na tacki czy zakładki do książek.
Co ciekawe, w minionych wiekach nie wszystkie europejskie kraje przyjęły kalendarz gregoriański entuzjastycznie ze względu na fakt, iż powstał z inicjatywy papieża. Protestanckie Niemcy i Holandia wprowadziły kalendarz gregoriański dopiero w 1698, a Anglia oraz jej kolonie w 1751 roku. Jeszcze dłużej na kalendarz juliański czekały prawosławne Rosja (1918) oraz Grecja (1923).
Jakie kraje nadal posługują się kalendarzem juliańskim?
W niektórych kościołach (głównie w krajach prawosławnych jak Rosja, Ukraina czy państwa bałkańskie) nadal obowiązuje kalendarz juliański. Co ciekawe, obowiązujący jest również wśród plemion berberyjskich w Afryce Północnej, a także na górze Athos będącej siedzibą 20 prawosławnych klasztorów.
Polecane wpisy blogowe
Pokaż więcejHistoria rozwoju poligrafii. Przełomowe momenty w dziejach
Na przestrzeni dziejów poligrafia przeszła fascynującą ewolucję. Przybliżamy kluczowe momenty dla jej rozwoju!
Krótka historia rozwoju druku offsetowego płaskiego
Kto i kiedy wynalazł druk offsetowy? Jak rozwijała się ta technika na przestrzeni lat? Oto jej krótka geneza!
Historia rozwoju druku cyfrowego w pigułce
Druk cyfrowy jest dziś technologią intensywnie rozwijaną i zyskującą na popularności. Przybliżamy jego genezę.